OKUL YÖNETİCİLERİNİN ÖĞRETİMSEL LİDERLİK ROLLERİNİN İNCELENMESİ

Fatma Ülkü DİKYAR

doi:10.64782/istlj1218243256

Yazarlar

Fatma Ülkü DİKYAR MEB

DOI:

https://doi.org/10.64782/istlj1218243256

Anahtar Kelimeler:

Liderlik- Liderlik Teorileri- Yönetici- Öğretimsel Liderlik

Öz

Günümüzde bilim, ekonomi ve teknoloji alanlarında olduğu gibi toplumsal yaşamın her alanında da değişimler yaşanmaktadır. Bu değişimlerin yaşandığı alanlardan biri de toplumsal yapının şekillenmesinde etkili olan eğitim kurumlarıdır. Bireylere önemli değerler katan bilginin yönlendirilmesi, yönetilmesi ve üst düzeyde yararlanılabilmesi açısından eğitim kurumlarının yeniden şekillenmesi gerektiği düşünülmektedir. Dolayısıyla eğitim camiasının önemli kurumlarından olan okulların, hayatın her alanında meydana gelen bu değişime cevap verecek nitelikte olması, toplumdaki değişim ve gelişmelere ayak uydurması, her yönüyle donanımlı ve bilgili insan yetiştirmesi büyük önem taşımaktadır. Çünkü okullar bilgi üreten, yayan ve yönlendiren kurumlardır. Bu niteliklerinden dolayı hızlı bir değişim ve gelişim içerisinde olan ve hatta değişimin kaynağı konumunda olan okullarda, yönetici yeterlikleri ve standartları gibi konular daha çok ön plana çıkmış bulunmaktadır. Bu çalışmanın amacı, okul yöneticilerinin öğretimsel liderlik rollerinin okul, öğretmen ve öğrenciyi etkileyen unsurların literatür taraması yöntemiyle incelenmesidir. Bu kapsamda Türkiye ve yurtdışında yönetici liderliği ve öğretimsel liderlik alanlarında yapılan çeşitli çalışmalar incelenmiştir. Bu incelemelerde elde edilen bulgularda öğretimsel liderliğin, eğitim programı ve öğretim sürecinin yönetimi, okulun amaçlarının belirlenmesi ve paylaşılmasında, okulun akademik başarısının ve kurumsal itibarının artırılmasında, okul iklim ve okul kültürünü etkileyen değişkenlerden olan öğretim süreci ve öğrencilerin değerlendirme sürecinde, kıdem değişikliği ve cinsiyete göre etkenler de ele alınıp incelenmiştir. Alan yazında bazı araştırmalarda anlamlı farklılıklar gözlenirken bazılarında gözlenmemiştir. Öğretimsel liderliğin olumlu yönde gelişmesi ve değişmesi için iletişim becerileri, kültürel ve ahlaki değerler, paydaşlar arasında işbirliği gibi çalışmaların yararlı olacağı gözlenmiştir.

İndirmeler

İndirme verisi henüz mevcut değil.

Referanslar

Aksoy, E. ve Işık, H. (2008). İlköğretim Okul Müdürlerinin Öğretim Liderliği Rolleri. Sosyal Bilimler Dergisi, (19), 236-249.

Ayık, A. ve Şayir, G. (2014b). “İlköğretim Kurumlarında Görevli Okul Müdürlerinin Öğretimsel Liderlik Davranışlarının Çeşitli Değişkenler Açısından// İncelenmesi”. Ekev Akademi Dergisi, 18 (60), 15-30

Bakan, İ., Erşahan, B., Büyükbeşe. T., Doğan, İ. T. ve Kefe, İ. (2015). “Dönüşümcü ve Etkileşimci liderlik İle Öğretmenlerin Tükenmişlik Düzeyleri Arasındaki İlişki”. International Journal Of Economic and Administrative Studies, 7 (14), 202-222.

Bennis, W. & Nanus, B. (1985), Leaders: The Strategies For Taking Change, New York.

Buluç, B. (2009). “İlköğretim Okullarında Bürokratik Okul Yapısı İle Okul Müdürlerinin Liderlik Stilleri Arasındaki İlişki”. Eğitim ve Bilim Dergisi, 34 (152), 72-86.

Cemaloğlu. N. (2007). “Okul Yöneticilerinin Liderlik Stillerinin Farklı Değişkenler Açısından İncelenmesi”. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 5 (1), 73-112.

Çelik, M. (2010). Öğretmen Görüşlerine Göre Okul Yöneticilerinin Öğretimsel Liderlik Davranışı İle Öğretmenlerin Örgütsel Vatandaşlık Davranışlarının Analizi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Konya: Selçuk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.

Çelik, V., (2002). İlköğretim Okulu Müdürlerinin Öğretim Liderliği Davranışları (Adana İli Merkez Örneği). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Adana: Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Dinçer, H., Hacıoğlu, Ü. & Şeremet, M., (2014), Sağlık Kurumlarında Yönetim ve Stratejik Liderlik’’, Liderlik ve Çağdaş Boyutları, Ed. Pınar Altıok Gürel ve Recep Yılmaz, İstanbul: Derin, 313-355.

Doğan, S. (2010). Öğretmen ve Yönetici Görüşlerine Göre İlköğretim Okulu Yöneticilerinin Liderlik Stilleri. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(3), 101-123.

Drucker. P. F. (2001). The Essential Drucker: The Best of Sixty Years of Peter Drucker, California: Claremont.

Erdoğan, Ö. (2010). Okul Yöneticilerinin Öğretimsel Liderlik Davranışları ile Öğretmenlerin Mesleki Kabul Alanları Arasındaki İlişkiler. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Denizli: Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Eren, A. (2020). İlkokul müdürlerinin öğretimsel liderlik davranışları ile etkili okul arasındaki ilişki (Tez No. 638149) [Yüksek Lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.

Karaduman, A. (2017). İlkokul Müdürlerinin Öğretimsel Liderlik Davranışlarının Öğretmen Görüşlerine Göre Değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gaziantep: Gaziantep Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.

Kaşal, M. (2021). Okul müdürlerinin öğretim liderliği davranışlarına ilişkin öğretmen algıları [Tezsiz Yüksek Lisans Projesi, Pamukkale Üniversitesi]. http://acikerisim.pau.edu.tr/xmlui/bitstream/handle/11499/38359/Mehmet%20Ka%c5 %9fal.pdf?sequence=1&isAllowed=y

Kurt, T. (2009). Okul müdürlerinin dönüşümcü ve işlemci liderlik stilleri ile öğretmenlerin kolektif yeterliği ve öz yeterliği arasındaki ilişkilerin incelenmesi. Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.

Leithwood, K. (2003). Teacher leadership: Its nature, development, and impact on schools and students. In M. Brundrett, N. Burton & R. Smith (Eds.), Leadership in education (pp. 103-117). Thousand Oaks, CA: Sage.

Özdemir, S. ve Sezgin, F. (2002). “Etkili Okullar ve Öğretim Liderliği”. Kırgızistan Türkiye Manas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (3), 266-282.

Özden, Y.(2008). Eğitimde yeni değerler. Ankara: Pegem.

Özdoğru, M. (2020). Okul yöneticilerinin öğretimsel liderlik davranışları ile kurumsal itibar algısı arasındaki ilişki (Tez No. 638112) [Doktora tezi, Gazi Üniversitesi- Ankara]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.

Sarıkaya, N. (2016). Ortaöğretim Okul Müdürlerinin Öğretimsel Liderlik Davranışları İle Öğretmenlerin Örgütsel Bağlılığı Arasındaki İlişki. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: İstanbul Aydın Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Serin, M. K.. & Buluç, B. (2012). İlköğretim okul müdürlerinin öğretim liderliği davranışları ile öğretmenlerin örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişki. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi [Educational Administration: Theory and Practice], 18(3), 435-459.

Topaçoğlu, M.Ö. & Fırat, N.Ş. (2016). İlköğretim okul müdürlerinin öğretimsel liderlik davranışları. Turkish Studies International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 11(3), 1849-1878. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.9377

Tunçer, P. (2011). Örgütsel değişim ve liderlik. Sayıştay Dergisi, (80), 57-84.

Ünal, A. & Çelik, M. (2013). Okul yöneticilerinin öğretimsel liderlik davranışı ile öğretmenlerin örgütsel vatandaşlık davranışlarının analizi. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 6(2), 239-258.

Yazıcı, A., Ş. ve Akyol, B. (2017). “Okul Müdürlerinin Liderlik Davranışları İle Öğretmen Özerkliği Arasındaki İlişki”. Uluslararası Eğitim Bilimleri Dergisi, 4 (10), 189-208.